Met een flinke zijwind kunnen vliegtuigen straks sneller achter elkaar vertrekken. Hoe snel, dat onderzocht het NLR in het onlangs afgeronde Europese project CREDOS.
Uit onderzoek gedaan in CREDOS blijkt dat bij voldoende zijwind vliegtuigen korter achter elkaar kunnen vertrekken. CREDOS staat voor Crosswind Reduced Separations for Departure Operations. In CREDOS werken sinds 2006 elf Europese organisaties, waaronder Airbus, Eurocontrol en FAA samen om de mogelijkheden van zijwind te bestuderen. Met als doel: efficiëntere vertrektijden om de punctualiteit op luchthavens te vergroten en eventuele vertragingen te minimaliseren.
Door het zog achter een vliegtuig kunnen vliegtuigen niet dicht achter elkaar vertrekken. De roterende tip wervels (ook wel ‘wake vortices’) zijn potentieel gevaarlijk omdat ze ervoor kunnen zorgen dat het volgende vliegtuig onbestuurbaar wordt. Om toch veilig te kunnen vertrekken is internationaal afgesproken (in de ICAO-standards) dat tussen twee vertrekkende vliegtuigen tenminste twee minuten tijd moet zitten. De tijdsduur is onder meer afhankelijk van de snelheid en grootte van de elkaar opvolgende vliegtuigen (hoe zwaarder, hoe sterker het zog) en het weer.
Binnen CREDOS is het NLR verantwoordelijk voor het nieuwe operationele concept voor vertrek bij zijwinden en voor validatie van dat concept. Het NLR heeft het concept met real time simulaties getest in haar verkeerstorensimulator Narsim. Daar zagen de onderzoekers als eerste dat het concept werkt. De veiligheidsstudie naar het nieuwe vliegconcept heeft NLR-Air Transport Safety Institute (NLR-ATSI) gedaan. Hiervoor heeft NLR-ATSI samen met Airbus en DLR onder andere gekeken naar de risico’s en kansen als het vliegtuig in een tipwervel terechtkomt en wat de gevolgen daarvan zijn. Ook het werk van de verkeersleider werd samen met Eurocontrol onder de loep genomen. Wat als hij of zij bij een bepaalde zijwind na negentig seconden een take of clearance geeft in plaats van 2 minuten? Welke gevolgen heeft dat voor het volgende vertrekkende vliegtuig? Verder is het NLR betrokken bij het samenstellen van een database van turbulentiegegevens op grond van on board vlucht gegevens.
Uit CREDOS blijkt bijvoorbeeld dat bij een zijwind van 7 knots (ongeveer 3,5 meter per seconden) vliegtuigen 30 tot 60 seconden eerder kunnen starten. Voordat het zover is, en met hulp van zijwind dichter op elkaar vertrokken kan worden, zal het CREDOS-concept op luchthavens worden getest. Deze vervolgstap staat voor 2012 gepland in het Europese project SESAR (Single European Sky ATM Research).
