Vrijdag 27 september houdt prof.dr.ir. Henk Blom van het NLR zijn intreerede , aan de faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek (L&R) van de TU Delft. Centraal in de rede van de kersverse hoogleraar Air Traffic Management Safety staat de ‘agent-based safety risk analysis’. Met deze bij het NLR ontwikkelde methode kunnen (met socio-technisch modelleren en simuleren) de capaciteit en veiligheid van nieuwe ATM-ontwerpen bepaald worden.
Bij socio-technisch modelleren en simuleren neemt de onderzoeker de dynamische interacties tussen menselijk handelen, beleid van organisaties, externe omstandigheden en technische systemen als variabelen mee in de analyse. Deze methode was tot nu toe nog niet belegd bij een specifieke leerstoel aan de TU Delft. Naast zijn werk op het NLR werkt Henk Blom een dag per week voor de TU Delft. De intreerede vindt plaats om 15.00 in het Aula Congrescentrum van de TU Delft.
Meer vlieguren, meer variabiliteit
De huidige werkwijzen, systemen en instrumenten om vliegtuigen snel en efficiënt van het ene naar het andere vliegveld te loodsen zijn zeer veilig. Maar een centrale luchtverkeersleiding die alle vliegbewegingen coördineert en aanstuurt is ook erg arbeidsintensief. Om de groei van het aantal commerciële vluchten aan te kunnen, zijn aanpassingen in Air Traffic Management nodig. Een van de mogelijkheden om de capaciteit te vergroten, is piloten zelf meer beslissingen te laten nemen, geholpen door apparatuur in de cockpit: het Free Flight-concept. Blom onderzocht twee Free Flight ontwerpen op capaciteit en veiligheid door ze socio-technisch te modelleren en simuleren. Dat betekent dat hij de dynamische interacties tussen de deelnemende vliegtuigen, inclusief het menselijk handelen van hun piloten, externe omstandigheden en technische systemen meenam in het modelleren en simuleren. Blom: ‘Bij een ‘agent-based safety risk analysis’ modelleren en simuleren we veel meer vlieguren en veel meer variabiliteit dan bij klassieke human-in-the-loop simulaties of fast-time simulaties. Hierdoor komen zeldzaam optredende veiligheidsrisico’s aan het licht, die de ontwerpers vervolgens kunnen meenemen bij de verdere ontwikkeling van het ontwerp.’Een van de Free-Flight ontwerpen scoorde uitstekend op veiligheid bij een zeer hoog verkeersaanbod, bij het andere kwamen tijdens de analyse veel te grote veiligheidsrisico’s aan het licht bij toenemend verkeersaanbod. Free Flight is slechts een van de ontwerpen die aan de analyse worden onderworpen. Blom: ‘We kijken ook naar nieuwe Terminal Movement Area (TMA) ontwerpen, bijvoorbeeld met nieuwe alarmsystemen ingeval van een ongewenste runway incursie.
Academische vrijheid
NLR-onderzoeker Henk Blom is een dag per week verbonden als hoogleraar Air Traffic Management aan de sectie Air Transport & Operations bij de faculteit L&R. Blom: ‘De aanstelling bij de TU Delft geeft mij de academische vrijheid om interessante nieuwe onderzoekslijnen te starten. Bovendien kan ik hier een nieuwe generatie van ATM-deskundigen opleiden in het socio-technisch modelleren en simuleren, en daarmee een bijdrage leveren aan veiliger en efficiënter ATM in de toekomst.
