Op donderdag 30 november hebben de commandant luchtstrijdkrachten, luitenant-generaal Dennis Luyt en algemeen directeur van NLR, Michel Peters twee overeenkomsten ondertekend tijdens de NIDV-beurs is Rotterdam. Die overeenkomsten geven mede invulling aan de strategische ambitie van de Koninklijke Luchtmacht om in de toekomst door informatie-gestuurd optreden beter en sneller te reageren op potentiële militaire dreigingen. De eerste overeenkomst betreft een samenwerking voor de ontwikkeling en lancering van een zogenaamde ‘nano-satelliet’. Deze satelliet, met het formaat van een grote schoenendoos, is een demonstratie van technische mogelijkheden die in de toekomst relevant kunnen zijn voor het uitvoeren van militaire operaties. De kosten, inclusief lancering, bedragen ongeveer 2,5 miljoen euro. De Luchtmacht verwacht deze satelliet te lanceren in het tweede kwartaal van 2019. Andere deelnemende partijen zijn het Delftse bedrijf Innovative Solutions In Space (ISIS) en de Technische Universiteit Delft. De tweede overeenkomst betreft de verlenging van het bestaande convenant tussen de Luchtmacht en NLR, dat er op gericht is gezamenlijk kennis op te bouwen op het gebied van militair lucht- en ruimteoptreden.
Nano-satelliet
De nano-satelliet, genaamd ‘Brik-II’ is een zogenoemde 6U CubeSat. Ze moet ongeveer drie jaar operationeel in de ruimte zijn, waarbij ze steeds met zeven kilometer per seconde in anderhalf uur om de aarde draait. Daarbij vergaart de satelliet informatie met behulp van drie instrumenten. NLR is verantwoordelijk voor het instrument dat radiogolven detecteert, bijvoorbeeld afkomstig van radars. Met dit instrument kan de Luchtmacht de omgeving beter in kaart brengen. Zowel het idee, het ontwerp en de bouw van het instrument komen van NLR. Ook is NLR verantwoordelijk voor de ‘ground-processing’, waarbij deze data worden vertaald naar militair-relevante gegevens. Aan boord van de Brik-II bevindt zich tevens een Scintillatie-instrument waarmee naar de verstoring van de ionosfeer van de aarde wordt gekeken. Tot slot fungeert de nano-satelliet als een digitale postbus, waarbij troepen in het veld allerlei gegevens via de satelliet naar het hoofdkwartier van Defensie kunnen versturen, zonder dat anderen dat kunnen inzien.
De nano-satelliet is ook en vooral bedoeld om kennis en ervaring op te doen in het ruimtedomein en militair relevante toepassingen aan te tonen. De nano-satelliet is een voorloper van toekomstige satellieten die de Luchtmacht wil inzetten, waarbij zowel de opgebouwde technische kennis als de operationele ervaringen zullen worden ingezet bij het ontwikkelen van volgende Nederlandse militaire satellieten.
Convenant
De tweede overeenkomst betreft de verlenging van het convenant tussen de Luchtmacht en NLR aangaande het kennisveld ‘militaire lucht- en ruimte optreden’. Het doel is dit kennisveld gezamenlijk verder te ontwikkelen en de strategieën van beide partijen op elkaar af te stemmen.
De strategie van de Luchtmacht is om in de toekomst vanuit de lucht en de ruimte succesvolle militaire operaties uit te voeren. Daarbij transformeert de Luchtmacht naar een informatie-gestuurde en wendbare luchtmacht, die sterk is op het operationele niveau. Het verkrijgen van de juiste hoeveelheid inlichtingen op het juiste moment speelt daarin een essentiële rol. Door eerder dan de vijand over de juiste gegevens te beschikken is de Luchtmacht in staat het operationele tempo en de effectiviteit daarvan te vergroten en daarmee sneller en beter te kunnen reageren dan de tegenstander. Luitenant-generaal Luyt: “Als luchtmacht willen we slim mee blijven kijken en ontdekken wat we kunnen in de ruimte. We zijn volop bezig met vernieuwing, denk aan de F-35, nieuwe helikopters en tankvliegtuigen. Dan is dit een volgende stap, om ook informatie vanuit de ruimte te gebruiken. We zien het wel als proeftuin. Zodat we kennis hebben van wat er in de markt te krijgen is. De luchtmacht moet smart blijven meedoen.”
Het convenant is een vervolg op het vorige convenant, waarbij de oprichting van het Aerospacecluster een belangrijk onderdeel was. Dit cluster, bestaande uit de Luchtmacht, lucht-en ruimtevaartindustrie en NLR heeft in de loop van vier jaar 18 projecten geïnitieerd voor de verdere ontwikkeling van het kennisveld militair lucht- en ruimteoptreden. Bovengenoemde overeenkomsten sluiten direct aan bij de strategische ambitie van NLR om hét expertisecentrum te zijn voor informatie-gestuurd optreden van de luchtmacht en tevens de one-stop-shop voor ontwerp, ontwikkeling en toepassing van informatiesystemen en onderdelen.
