Op 13 oktober jl. werd Tropomi gelanceerd op de Europese satelliet Sentinel-5P, die ESA bouwde als onderdeel van het aardobservatieprogramma Copernicus van de Europese Commissie. Met het Tropomi-instrument kan de luchtkwaliteit van de aarde zeer nauwkeurig gemeten worden, waarmee dit instrument met Nederlandse technologie van grote waarde is voor een gerichte aanpak van luchtvervuiling wereldwijd. Onlangs zijn de eerste haarscherpe beelden van Tropomi gepresenteerd. NLR testte uitvoerig de verwerking van de data die Tropomi dagelijks naar de aarde stuurt. Opdrachtgevers van Tropomi zijn de Europese ruimtevaartorganisatie ESA en ruimtevaartagentschap NSO. De gehele satelliet kostte ca. 220 miljoen euro, van ontwerp tot lancering, waarvan Nederland ongeveer de helft betaalt.
Tropomi (TROPOsperic Monotoring Instrument) trekt iedere dag 14 banen rond de aarde en brengt elke 24 uur de planeet compleet in beeld. Daarbij stelt Tropomi met ongekende precisie vast waar bepaalde gassen die gemeten worden zich bevinden en in welke concentraties. Zo geeft het een nauwkeurig beeld van de verspreiding van stikstofdioxide, dat vrijkomt door verkeer en industriële activiteit en van koolmonoxide, dat onder meer vrijkomt bij de verbranding van biomassa (hout, bossen). Ook kan voor de luchtvaart belangrijke informatie in kaart gebracht worden, zoals de vulkaanas die door de vulkaan Agung op Bali uitgespuwd werd. Met behulp van Tropomi kan nu veel beter onderscheiden worden wat de precieze bronnen van deze vervuiling zijn, hoe de concentraties variëren per dag en wat bijvoorbeeld de invloed van de wind is.
Tropomi stuurt iedere dag een bijzonder grote hoeveelheid data naar de aarde, net zoveel als vroeger in 10 jaar tijd. Die data komen binnen bij grondstations in het Noordpoolgebied, waarna deze ruwe data verwerkt worden tot geofysische parameters in het DLR Aerospace Center in Duitsland. NLR was verantwoordelijk voor het testen van de dataverwerkingssoftware die door KNMI ontwikkeld is. Het testtraject is door NLR opgesteld en uitgevoerd volgens de ESA normen, daarbij gebruik makend van de jarenlange expertise op het gebied van ontwikkeling, testen en kwalificeren van software voor lucht- en ruimtevaart toepassingen. Daarnaast was NLR verantwoordelijk voor het beschrijven en specificeren van de bestanden die door DLR uiteindelijk opgeleverd worden: het zogenaamde ’L1b dataproduct’. Oftewel: waar staan welke parameters in de productbestanden en wat stellen ze voor?
Tropomi past in de ambitie van NLR zijn ‘information capability’ nog sterker in te zetten voor ESA en andere opdrachtgevers. Zo heeft NLR onlangs een tweetal contracten ondertekend met Defensie die mede gericht zijn op het verwerken en gebruiksklaar maken van data die afkomstig zijn van satellieten: zie deze website-berichten
Zie ook deze video en deze website
